سوال: چرا در درمان آرتریت روماتوئید اسید فولیک تجویز می گردد؟ جواب: همانطور که گفته شد متوترکسات و سولفاسالازین از داروهای زمینه ای هستند که در درمان بیماری به کار می روند یکی از عوارض این داروها اختلال در متابولیسم اسید فولیک است ، لذا سعی می کنیم با تجویز همزمان اسید فولیک از عوارض آن جلوگیری کنیم. از طرفی دیده شده است که با تجویز اسید فولیک عوارض گوارشی مثل تهوع، بی اشتهایی ،استفراغ و... کاهش قابل ملاحظه ای داشته است.

سوال: بیمارانی را دیده ام که مبتلا به آرتریت روماتوئید بوده اند آنها دچار تغییرات بدی در مفاصل شده بودند و برخی نمی توانستند از دستهابشان استفاده کنند. آیا همه بیماران سرانجامی این چنین خواهند داشت؟--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- جواب: آرتریت روماتوئید همانطور که گفته ایم یک بیماری مزمن و طول کشنده است و مفاصل را تخریب می کند و شکل بدی به آنها می دهد. این عوارض تا یک دهه قبل زیاد دیده می شد و دلیل عمده آن دیر مراجعه کردن بیماران و درمان ناقص بود ولی در سالهای اخیر به دلیل پیشرفتهای قابل توجهی که در تشخیص و درمان این بیماری به دست آمده است و با استفاده از روشهای جدید بسیار کم دیده می شود. امروزه این عوارض عمدتا در کسانی دیده می شود که معمولا مدتها خود درمانی می کنند و سعی می کنند با روشهای سنتی، گیاه درمانی و استفاده از مسکن ها خود را درمان کنند و بنابراین درمانشان دیر شروع می شود و یا کسانی که به اختیار خود و بدون نظر پزشک معالج درمان را کم و زیاد کرده و حتی آن را قطع میکنند. بنابراین اگر بیماری زود تشخیص داده شود و سریع و مناسب درمان شود این عوارض به ندرت دیده می شود.

سوال: در درمان آرتریت روماتوئید داروی متوترکسات تجویز می شود آنهم به این صورت که در یک یا دو روز در هفته و بیمار باید بخورد و بقیه هفته هم قطع شود آیا این دارو یک داروی شیمی درمانی نیست؟ و چرا اینگونه تجویز می شود ؟ و آیا این دارو عوارض کبدی دارد؟ جواب: متوترکسات البته داروی شیمی درمانی است که با دوز های بسیار بالاتر از آنچه در آرتریت روماتوئید تجویز می شود، در درمان برخی بیمارهای خونی توصیه شده است. در درمان آرتریت روماتوئید این دارو بین 5/7 میلی گرم ( 3 قرص 5/2) تا حداکثر 25 میلی گرم در هفته ( بصورت تزریقی یک روز در هفته) تجویز می گردد که این دوز بسیار کمتر از دوزهای شیمی درمانی است. امروزه متوترکسات اصلی ترین و موثرترین داروی زمینه ای در درمان این بیماری است. علت نحوه تجویز آن بصورت یک یا دو روز در هفته این است که لازم است این دارو بصورت ضربه ای( پالس تراپی) تجویز شود تا هم اثر بخشی آن بیشتر شود و هم عوارض کمتری داشته باشد. در مورد عوارض دارو باید بگوییم این دارو هم مانند هر داروی دیگری عوارض خاص خود را دارد. عوارض کبدی هم یکی از عوارض این دارو است به همین دلیل دارو باید تحت نظر پزشک تجویز گردد و نیاز به آزمایشات دوره ای خونی و کبدی دارد. اگرچه با دوزهای کم ذکر شده عوارض این دارو بسیار کم است.

سوال: من هیدروکسی کلروکین میخورم و هیج احساسی در بهبودی علائم بیماری نمیکنم چرا باید این دارو مصرف شود؟ جواب: برخی داروها به عنوان داروی زمینه ای در درمان بیماری روماتیسمی تجویز می شوند و اثر فوری در بهبود علائم ندارند. هیدروکسی کلروکین یک داروی تنظیم کننده سیستم ایمنی بدن است و اثرات درمانی آن دو ماه پس از مصرف شروع می شود بنابراین نباید انتظار تغییری در علائم در مصرف کوتاه مدت آن داشته باشیم. ضمن اینکه هیدروکسی کلروکین کم عارضه ترین دارویی است که یک روماتولوژیست تمایل دارد که بیمار را مدتهای طولانی تحت درمان با آن قرار دهد.

سوال: علت در خواست معاینه چشم در بیماری آرتریت روماتوئید چیست؟ جواب: بیماران آرتریت روماتوئید به دو علت تحت معاینه چشم قرار می گیرند. 1- همانطور که می دانیم یکی از عوارض هیدروکسی کلروکلین، عارضه چشمی بصورت رسوب دارو ته چشم است که ممکن است منجر به تاری دید گردد لذا پزشک معالج در شروع درمان و سپس در هر 6 ماه تا یکسال درخواست معاینه چشم از این نظر می کند البته این عارضه شایع نیست و از هر ده هزار نفر یک نفر به این عارضه مبتلا می شود ، غالبا هم کسانی هستند که دارو را بدون کنترل و بدون اینکه تحت نظر پزشک باشند ادامه داده داند و یا کسانی که به اصرار پزشک در مورد معاینه دوره ای چشم عمل نکرده اند. 2- یکی از عوارض خارج از مفصلی آرتریت روماتوئید، درگیری چشمی است که در اینگونه موارد وقتی پزشک معالج شک به عارضه چشمی می کند و یا شواهدی بر وجود آن دارد ، درخواست مشاوره چشم پزشکی می کند.

سوال: خانمی که آرتریت روماتوئید دارد آیا می تواند اقدام به بارداری کند؟ جواب: خانم مبتلا به آرتریت روماتوئید می توانند باردار شوند ولی حتما باید با مشورت و تحت نظر روماتولوژیست باشد. اول اینکه بهتر است زمانی اقدام به بارداری کنند که بیماری در حالت خاموشی باشد دوم اینکه داروها باید توسط پزشک معالج به گونه ای تنظیم شود که به مادر و جنین آسیب نرسد .به عنوان مثال داروی متوترکسات باید حداقل 3 ماه قبل از اینکه اقدام به بارداری کنند قطع شود و با داروهای که عارضه جدی برای حاملگی ندارند مثل هیدروکسی کلروکلین سولفات سالازین و اگر لازم باشد دارو هایی مثل آزاتیوپرین جایگزین شود . پرونیزو لون دارویی است که از جفت عبور نمی کند بنابراین به راحتی میتواند در بارداری مصرف شود. نکته قابل توجه در مورد بارداری این است که در 40 درصد موارد در زمان حاملگی آرتریت روماتوئید در بیماران خاموش می شود . در این حالت پزشک معالج ممکن است داروها را قطع و یا به حداقل برساند. 40 درصد موارد هم بیماری بدون تغییر باقی می ماند که نیاز به ادامه درمان در دوران حاملگی دارد و در برخی موارد هم بیماری فعال می شود که به درمانهای سنگین تر نیاز خواهد بود. مسئله مهمتر پس از زایمان است که در اغلب موارد به دلیل تغییرات هورمونی و تحولات سیستم ایمنی بیماری شعله ور می گردد و نیاز به توجه خاص و درمان به موقع دارد. بنابراین در طول حاملگی، قبل و بعد از آن حتما باید تحت نظر پزشک معالج خود باشید و بطور منظم معاینه شده و آزمایشات لازم را انجام داده و درمان مناسب تنظیم گردد.

سوال: بیماری آرتریت روماتوئید چقدر طول می کشد و تا چه زمانی باید دارو مصرف کرد؟ جواب: همانطور که گفتیم این بیماری یک بیماری خود ایمنی است و علت ایجاد آن فعالیت غیر عادی و بیش از حد سیستم ایمنی است. در درمان این بیماری ما کلمه کنترل را بکار می بریم و چون نمیتوانیم سیستم ایمنی را بطور کل سرکوب کنیم به مهار و تنظیم ان همت می گماریم و این دقت و زمان زیادی می خواهد .درمان با دوز بالای دارو در ابتدا شروع می شود( البته بسته به شدت بیماری) به این دلیل که هرچه سریعتر بیماری را خاموش کنیم . پس از خاموش شدن بیماری به مرحله نگهداری می رسیم ، در این حالت باید داروها آرام آرام کم شوند و به قول پزشکان Taper گردند که معمولا با کم کردن پر عارضه ترین دارو که معمولا کورتیکواستروئیدها ( کورتن) هستند شروع می کنند تا به حداقل دوز مورد نظر نیاز کلیه داروها برسند، این دوز در حقیقت میزانی است که فغالیت بیش از حد سیستم ایمنی را متوقف می کند ولی اجازه می دهد سیستم ایمنی بقیه وظایف خود را که محافظت از بدن بیمار در مقابل عوامل میکروبی، ویروسی و غیره است ، انجام دهد. گاه ممکن است که بیماری به یک خاموشی طولانی برسد و بتوان داروها را به میزان زیادی کم کرد و حتی به فکر قطع آن بود. ذکر این نکته لازم است که یک بیماری با وجود آنکه به خاموشی رسیده باشد ممکن است با یک استرس ناگهانی و سنگین حتی با وجود اینکه درمان نگهدارنده هم می گیرد، شعله ور گردد.

سوال: در حین درمان آرتریت روماتوئید دچار تیرگی پوست شده ام .این عارضه مربوط به کدام دارو است و آیا می توانم آن را قطع کنم؟ جواب: تیرگی پوست از عوارض داروی هیدروکسی کلروکین است . توصیه می کنم خودتان به هیچ وجه دارو را قطع نکنید و با پزشک معالج خود مطرح کنید. ممکن است با کم کردن دوز دارو و یا جایگزین کردن آن با داروی دیگر مشکل شما رفع گردد.

سوال: پزشک معالج برایم سولفاسالازین تجویز کرده است چرا باید آنرا تدریجی اضافه کنیم آیا خطر جدی دارد؟ جواب: داروی سولفاتسالازین با توجه به ترکیب خاص آن تا حدودی حساسیت زا است و دیده شده است که با تجویز تدریجی آن بدن به آن عادت می کند و از طرفی در صورتیکه فرد حساسیت جدی به دارو داشته باشد،با تجویز دوز کم و بروز علائم می توان آن را قطع کرد و از عوارض بعدی جلوگیری بعمل اورد. اگر علائمی مبنی بر عوارض پوستی وگوارشی پیدا کردید حتما با پزشک معالج خود تماس بگیرید و از ایشان راهنمایی بخواهید. نکته مهم و قابل توجه اینکه کسانی که حساسیت به باقلا یا تب باقالا داشته اند هرگز نباید این دارو را مصرف کنند .این عارضه در اثر کمبود انزیمی بنام G6PD در بدن اتفاق می افتد . بنابراین اگر به این عارضه مبتلا هستید حتما قبل از تجویز هر دارویی پزشک معالج خود را در جریان بگذارید.

سؤال: من مبتلا به آرتریت روماتویید هستم و می خواهم بچه دار شوم، آیا فرزند من هم به این بیماری مبتلا خواهد شد؟ پاسخ: اغلب بیماریهای خود ایمنی زمینه ژنتیکی شناخته شده دارند و ژن آنها به ارث خواهد رسید، ذکر این نکته لازم است که فرزند نیمی از ژن خود را از مادر و نیم دیگر را از پدر دریافت می کند و بسته به این که کدام غالب باشد شرایط در فرزندان متفاوت خواهد بود. به همین دلیل ممکن است فردی روماتیسم داشته باشد و برادر و خواهر او مبتلا نباشند. حتی بسیاری از بیماران ما حتی بیماری در پدر و مادرشان هم گزارش نشده است. بنابراین پاسخ شما این است که شانس بیماری با انتقال ژن به فرزندان منتقل خواهد شد ولی معلوم نیست که حتما مبتلا شوند و بیماری را بروز دهند.